Және қызмет көрсету ережесі
«ФинтехФинанс» МҚҰ» ЖШС микронесиелер беру ережелері
1 тарау. Негізгі қағидалар
- Микронесиелерді берудің осы Ережелері (одан әрі – Ережелер) Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне (одан әрі –ҚР АК), Қазақстан Республикасының «Микроқаржы ұйымдары туралы» заңына, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілеріне, сонымен бірге «ФинтехФинанс» МҚҰ» ЖШС (одан әрі -МҚҰ) ішкі құжаттарына сәйкес құрастырылған және жеке тұлғаларға микронесиелер беру , сонымен бірге оларға қызмет көрсету тәртібі мен шарттарын анықтайды.
- Осы Ережелер МҚҰ-ның микронесиелерді беру бойынша операцияларлы өткізуін регламенттеу мақсаттарында әзірленген.
- Осы Ережелер келесі ақпараттардан тұрады:
- қарыз алушыларға қойылатын жалпы талаптар;
- микронесие беру шарттары;
- Микронесиені беру туралы Өтініш-анкетаны толтыру тәртібі және оны қарау тәртібі;
- микронесиені бермеу себептерінің негіздемелері;
- микронесиені беру туралы Шартты жасасу тәртібі;
- ұсынылатын микронесиелер бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесін есептеу ережелері;
- несиелік құжаттаманы құрастыру;
- микронесиені беру;
- мониторинг;
- микронесиелеудің қолданыстағы шарттарына өзгерістер енгізу тәртібі;
- мерзімі өткен берешекпен жасалатын жұмыс;
- микронесиелерді өтеу әдістері;
- микронесиелер бойынша төлемдер жасау тәртібі;
- берілген микронесиелер бойынша сыйақыны төлеу тәртібі;
- микронесиені беру туралы Шартты мерзімінен бұрын бұзу тәртібі;
- микронесиені беру туралы Шартты жабу тәртібі;
- микронесиелеуге қатысушылардың құқықтары мен міндеттері;
- дербес деректер;
- микронесиені беру құпиясы
- Осы Ережелер ашық ақпарат болып табылады және коммерциялық құпия тақырыбы бола алмайды. Бекітілген Ережелер көшірмесі https://www.solva.kz/ және http://moneyman.kz сайттарында орналастырылады.
- Осы Ережелерде келесі анықтамалар қолданылады:
- Сыйақы – негізгі қарызға қатысты проценттік көріністе болатын берілген микронесие үшін төлем болып табылады және ол микронесиені беру туралы Шартқа, сонымен бірге МҚҰ орнатқан өтеу тәртібіне сәйкес болады;
- Жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі – микронесиені бергені,қызмет көрсеткені және оны өтегені (қайтарғаны) үшін микроқаржы ұйымына төленуі тиіс сыйақыны, бар болса коммисиялық және өзге де төлемдерді қамтитын, қарыз алушының шығыстарын ескере отырып есептелетін микронесие бойынша анық, жылдық, тиімді, салыстырмалы түрде есептелген сыйақы мөлшерлемесі;
- шекті сыйақы мөлшерлемес – жеке тұлғамен қырық бес күнтізбелік күндеріне дейінгі мерзімге жасалған, микронесиені ұсыну туралы шарт бойынша республикалық бюджет туралы заңмен сәйкес қажылық жылға анықталған айлық есептік көрсеткіштің елу еселік мөлшерінен аспайтын мөлшердегі сыйақы мөлшерлемесі;
- Микронесиені ұсыну туралы Шарт (одан әрі – Шарт) – бұл Шарт бойынша МҚҰ ақшаны Қарыз алушыға меншікке береді, ал Қарыз алушы МҚҰ-ға негізгі қарыз сомасын уақытымен қайтаруға міндеттенеді және төлемдік, жеделдік және қайтарымдық шарттарымен сыйақы төлеуге міндеттенеді;
- Заң – Қазақстан Республикасының «Микроқаржылық ұйымдар туралы» Заңы;
- Қарыз алушы – МҚҰ –мен Шарт жасасқан жеке тұлға;
- Өтініш беруші – микронесиені беру бойынша МҚҰ-ға Өтініш ны жазған жеке тұлға;
- Сайт – МҚҰ интернет –беті және ол мына мекен жайда бар: www.solva.kz және http://moneyman.kz.
- Жеке Кабинет – микронесиені беру және қайтаруға байланысты барлық сұрақтарды қамтитын, МҚҰ сайтында тіркелген, МҚҰ мен Өтініш беруші/Қарыз алушы арасындағы әрекетті жүзеге асыратын электрондық механизм.
- Несиелік тарихы – несиелік тарих субъектісі туралы ақпарат жинағы;
- Несиелік бюро – несиелік тарихты құратын, несиелік тарихын ұсынатын және басқа да қызметтерді көрсететін ұйым;
- несиелік құжаттама – әрбір Қарыз алушыға қатысты МҚҰ жасайтын құжаттар мен деректер;
- несиелік скоринг – сандық статистикалық әдістерге негізделген Өтініш берушінің/Қарыз алушының несие төлеу қабілеттілігін (несиелік тәуекел) бағалау жүйесі;
- несие төлеу қабілеттілігі – Қарыз алушының кешенді құқықтық және қаржылық сипаттамасы болып табылады, ол сандық және сапалық көрсеткіштермен ұсынылған, сонымен бірге Шартта қарастырылған несие берушінің алдында өзінің берешегі бойынша болашақта толық, уақытымен есептесу жағдайын бағалау, сондай-ақ Қарыз алушыны несеиелеу кезінде болатын тәуекел деңгейін анықтау мүмкіндігін береді;
- Аннуитеттік төлем әдістері – бұл микронесиені төлеу әдісінде микронесиенің барлық мерзімі бойында берешекті өтеуді түрлі төлемдерді жасау арқылы жүзеге асырылып және ол негізгі берешек бойынша төлемдер мәнінің артуын, сонымен бірге негізгі берешек қалдығы кезеңінде есептелінген сыйақы төлемінің мәнін азайтуды қосады;
- Дифференциалды төлеу әдістері – бұл микронесиені төлеу әдісінде берешекті өтеу төлемдердің азаюымен жүзеге асырылатын және негізгі берешек бойынша бірдей төлем сомалары мен негізгі берешек қалдығы кезеңіне есептелген сыйақысын ескере отырып жасалады;
- Микронесие – МҚҰ–ның Қарыз алушыға Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында, Офертамен, Шартпен, Қазақстан Республикасының заңнамасында және МҚҰ ішкі нормативті құжаттарында анықталған тәртібі мен көлемінде, төлемдік, жеделдік және қайтарымдық шарттарында беретін ақша болып табылады;
- Микронесие беру – микронесиені беруді реттейтін және кіші және орта бизнесті дамытуға бағытталған, сонымен бірге жеке тұлғалардың қарыз алудағы қажеттіліктерін қанағаттандыратын үдеріс болып табылады;
- Мониторинг – бөлек микронесиенің/ микронесие портфелінің жағдайын кезеңдік бақылау, қабылданған тәуекелдерге талдау мен болжам жасау;
- МҚҰ – коммерциялық ұйым болып табылатын және ресми мәртебесі әділет органдарында мемлекеттік тіркелумен, сонымен бірге есепке алу тіркелімін өтумен анықталатын, микронесиені беру бойынша әрекет жасаумен қоса Қазақстан Республикасының заңнамасында рұқсат етілген қосымша әрекеттермен айналысатын «ФинтехФинанс» МҚҰ» ЖШС заңды тұлғасы;
- «МК«Азаматтарға арналған үкімет» КЕАҚ – бұл «Мемлекеттік корпорация «Азаматтарға арналған үкімет» коммерциялық емес акционерлік қоғамы;
- Өтініш берушінің міндеттері – несие беруді жүзеге асыратын МҚҰ және басқа да ұйымдар (олар бар болғанда) алдында болатын Өтініш берушінің ай сайынғы шығыстары және болжалды микронесие бойынша болатын шығыстар (микронесие бойынша төлем);
- Өтініш – осы Ережелерде қарастырылған шарттарға сәйкес Шарт жасасу туралы МҚҰ белгілеген түрде дайындалған Өтініш берушінің ұсынысы немесе микронесие мерзімін ұзарту жайындағы ұсыныс;
- негізгі берешек – Шартқа сәйкес Қарыз алушыға ұсынылатын микронесие сомасы;
- төлем жасау қабілеттілігі – Өтініш берушінің өзінің міндеттерін МҚҰ алдында мерзімінде және толық түрде орындау мүмкіндігін беретін экономикалық жағдайы;
- ресми табыс – бір және (немесе) бірнеше келесі құжаттардың негізінде есептелген орташа айлық табыс:
- бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан немесе «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясынан міндетті зейнетақы жарналары, салымшының (алушының) міндетті кәсіби зейнетақы жарналары бойынша ақпарат немесе орталық атқару органдарының деректер қорларынан немесе оларға меншікті немесе ведомстолық қарасты заңды тұлғалардан жеке тұлғалардың табыстары туралы ақпарат бөлігіндегі ақпарат;
- оған зейнетақы төлемдері келіп түсетін банктік шоттан көшірмелер;
- оған жалақы және жұмыс берушіден басқа табыстар келіп түсетін банктік шоттан көшірмелер;
- оған зейнетақылық аннуитет шарты бойынша, Қазақстан Республикасының 2005 жылдың 7 ақпаны күнгі «Ол еңбек (қызметтік) міндеттемелерін орындаған уақытта жұмысшыны бақытсыз оқиғалардан міндетті сақтандыру туралы» Заңы талаптарымен сәйкес жасалған аннуитеттік сақтандыру шарты бойынша сақтандыру төлемдері түсетін банктік шоттан көшірмелер;
- Келесі салықтық аударымдар негізінде есептелген жеке тұлға – жеке кәсіпкердің табыстары туралы ақпарат:
- патент негізіндегі арнайы салықтық режим қолданылған уақытта салық салынатын табыстан 5 (бес) пайыз;
- ықшамдалған декларация негізіндегі арнайы салықтық режим қолданылған уақытта салық салынатын табыстан 15 (он бес) пайыз;
- тіркелген есепке алу пайдаланылатын арнайы салықтық режимнің салық салынатын табысынан 20 (жиырма) пайыз.
- Толық мерзімінен бұрын өтеу – Қарыз алушының МҚҰ алдындағы берешегін толық көлемде өтеуі, оның ішінде негізгі борышты, микронесиені пайдалану кезеңі үшін есептелген сыйақыны, өсімпұлдар мен айыппұлдарды өтеу;
- Мерзімі өтіп кеткен микронесие – мерзімі өтіп кеткен есепке шығып кеткен қарызы бар микронесие;
- МҚҰ уәкілетті тұлғасы – оған табыстаған өкілеттік аясында және МҚҰ бекітілген өкімдік және ішкі нормативтік құжаттарына сай болатын микронесиелеу бойынша шешімдерді қабылдайтын МҚҰ қызметкері;
- МҚҰ уәкілетті органы – оған табыстаған өкілеттік аясында және МҚҰ бекітілген өкімдік және/немесе ішкі нормативтік құжаттарына сай болатын микронесиелеу бойынша шешімдерді қабылдайтын МҚҰ-ның алқалы органы;
- Шот – оған Қарыз алушыға Шартпен және осы Ережелермен сәйкес Микронесие сомасы аударылатын банктік шот (банк реквизиттері бар банктік шот нөмірі);
- Карта – оған Қарыз берушіге Шартпен және осы Ережелермен сәйкес Микронесие сомасы аударылатын жеке банктік шот (банктік карта нөмірі);
- АЕК – бір қарыз алушыға республикалық бюджет туралы заңмен сәйкес қаржылық жылға анықталған айлық есептік көрсеткіш.
- МЖ – оның мөлшері жыл сайын Қазақстан Республикасының сәйкес қаржылық жылға республикалық бюджет туралы заңмен анықталатын минималды жалақы.
- Күнкөріс минимумы – сәйкес қаржылық жылға Республикалық бюджет туралы Заңмен инфляцияны есепке ала отырып жыл сайын анықталады.
- БЖК – борыштық жүктеме коэффициенті. Өтініш берушінің / Қарыз алушының барлық өтелмеген микронесиелер, қаржы ұйымдарындағы қарыз алушы қарыздары бойынша міндеттемелерінің шамасы ретінде анықталады, оның ішінде мерзімі өткен төлемдер және оның орташа айлық табысына қатынасы бойынша орын алған берешек бойынша орташа ай сайынғы төлем сомасы. МҚҰ Қарыз алушының несие төлеу қабілетін бағалаудың өзіндік жүйесі негізінде қарыз алушының борыштық жүктемесін өз бетімен анықтайды.
- Орташа ай сайынғы табыс – жалақы және (немесе) қарыз алушының сонғы алты ай ішіндегі табыстарының басқа түрлері сомасының алтыға бөлінген қатынасы ретінде есептеледі. Адрестік әлеуметтік көмек алушыға қатысты оның табысын бағалау ресми табыстары негізінде ғана анықталады.
2 тарау. «ФинтехФинанс» МҚҰ» ЖШС-нің микронесилеуге қойылатын жалпы талаптары
§1 Қарыз алушыларға қойылатын жалпы талаптар
- МҚҰ Қарыз алушылары мыналар болуы мүмкін:
Өзін-өзі жұмыспен қамтушы жеке кәсіпкерлер және жеке тұлғалар — Қазақстан Республикасының резиденттері:- Өтініш -анкетаны рәсімдеу сәтінде 18 жастан кіші емес және 68 жастан үлкен емес;
- тұрақты табыс көзі бар;
- келесі құжаттардың бірімен немесе жиынтығымен өзінің табыстарын растау мүмкіндігіне ие:
- Қарыз алушының жүгінген күніне дейінгі 3 (үш)-тен 12 (он екі) айға дейінгі кезең ішіндегі ресми табысы туралы;
- Қарыз алушының жүгінген күніне дейінгі 3 (үш)-тен 12 (он екі) айға дейінгі кезең ішіндегі дебет карта бойынша шығындардың орташа айлық сомасы туралы;
- Қарыз алушының жүгінген күніне дейінгі 3 (үш)-тен 12 (он екі) айға дейінгі кезең ішіндегі дебет картаны толтырудың орташа айлық сомасы туралы;
- Микронесие рәсімдеу туралы өтініш тапсырылған күнгі депозиттегі және (немесе) ағымдағы шоттағы қалдықтар сомасы туралы;
- Қарыз алушының жүгінген күніне дейінгі 3 (үш)-тен 12 (он екі) айға дейінгі кезең ішіндегі депозиттер және (немесе) ағымдағы шоттар толықтыруларының орташа айлық сомасы туралы;
- Қарыз алушының жүгінген күніне дейінгі 3 (үш)-тен 12 (он екі) айға дейінгі кезең ішіндегі депозиттер және (немесе) ағымдағы шоттардан шешіп алулардың орташа айлық сомасы туралы;
- Қарыз алушының жүгінген күніне дейінгі сонғы 12 (он екі) ай ішінде шетелде жүзеге асырылған, орындалған банктік төлем сомасы туралы;
- Қарыз алушының жабылған микронесиелері, банктік қарыздары бойынша ішінара – мерзімінен бұрын өтеудің максималды сомасы туралы (микронесиелерді, банктік қарыздарды, қарыз алушыны ішкі қайта қаржыландыру есебінен ішінара – мерзімінен бұрын өтеуді қоспағанда);
- Қарыз алушының жабылған микронесиелері, банктік қарыздары бойынша мерзімінен бұрын өтеудің максималды сомасы туралы (қарыз алушының микронесиелерін, банктік қарыздарын ішкі қайта қаржыландыру есебінен өтеуді қоспағанда);
- Қарыз алушының жүгінген күніне дейінгі 3 (үш)-тен 12 (он екі) айға дейінгі кезең ішіндегі Қазақстан Республикасының «Республикалық бюджет туралы» Заңымен сәйкес қаржылық жылға анықталған, күнкөріс минимумының азық-түліктік емесе бөлігінің мәнінен асатын коммуналдық қызметтер, телекоммуникациялық қызметтер бойынша, кондоминиум объектісінің жалпы мүлкіне күтім жасауға шығындарыдың орташа айлық сомасы туралы;
- Қарыз алушының жүгіну күні алдындағы соңғы 12 (он екі) ай ішіндегі шетелге сатылып алынған билет құны туралы;
- Қарыз алушының жүгінген күніне дейінгі 3 (үш)-тен 12 (он екі) айға дейінгі кезең ішіндегі интернет-дүкендегі сатып алулардың орташа айлық сомасы туралы;
- Меншігінде жылжымалы (автокөлік құралы, малдар, ауылшаруашылық және (немесе) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты жабдық) және (немесе) орташа нарықтық құны микронесие құнынан асатын жылжымайтын мүліктің болуы туралы. Мүліктің орташа нарықтық құны қаржылық есептіліктің №13 Әділ құнын бағалау» Халықаралық стандартымен және Қазақстан Республикасының 2007 жылдың 28 ақпаны күнгі «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» Заңының тааптарымен сәйкес тәуелсіз бағалау немесе микроқаржылық ұйым бағасы негізінде анықталады. Орташа нарықтық құнды анықтау қарыз алушыда біруақытта жылжымайтын мүлік және автокөлік құралы болған уақытта талап етілмейді, шығарылған сәтінен бастап 15 (он бес) жылдан артық өптеген автокөлік құралы және жалпы ауданы 30 (отыз) шаршы метрден жоғары жылжымайтын мүлік үшін.
- Қарыз алушының жүгінген күніне дейінгі 6 (алты)-дан 12 (он екі) айға дейінгі кезең ішіндегі жолаушылар мен жолжүк тасымалдауларынан орташа айлық табыс туралы (осындай табыстар мердігер компания арқылы расталған уаақытта);
- Қарыз алушының жүгінген күніне дейінгі 12 (он екі) ай ішіндегі кезең үшін бірыңғай жиынтық төлемді төлеуін растайтын құжатпен. Әрбір ай үшін табыс Қазақстан Республикасының «Республикалық бюджет туралы» Заңымен сәйкес қаржылық жылға анықталған жалақының бір минималды мөлшері деңгейінде қабылданады;
- Қарыз алушының жүгінген күніне дейінгі 3 (үш)-тен 12 (он екі) айға дейінгі кезең ішіндегі жұмыс орнынан табыстар туралы анықтама және (немесе) оқу орнынан алынатын шәкіртақы мөлшері туралы анықтама негізінде есептелген орташа айлық табысы туралы;
- Қарыз алушы біруақытта төлеген, сонғы үш жыл ішіндегі жабылған микронесиелер, банктік қарыздар бойынша ай сайынғы төлемнің максималды сомасы туралы;
- Қарыз алушының жабылған микронесиесінің, банктік қарзының максималды сомасы туралы. Бұл ретте осындай сома 4 (төрт) орташа айлық жалақылардан кем еместі құрайды.
Осы тармақтың 17-18 т. көрсетілген деректерді МҚҰ Қарыз алушының жазбаша келісімі негізінде Кредит бюросынан сұрайды.
- Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әрекет ету қабілеті шектелмегендер;
- Оның КДН өкілетті орган анықтаған 0,5 санына тең шектен аспайды.
§2. Микронесиені беру шарттары
- МҚҰ микронесиелерді мерзіділк, қайтарымдық, ақылылық шарттары негізінде береді.
- 7.1. Микронесиелер бланктік (қамтамасыздықсыз), сонымен қатар кепілдемемен және (немесе) үшінші тұлғалар кепілгерлігімен қамтамасыз етілгендер ретінде ұсынылады.
- МҚҰ микронесиелерді Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында береді – теңге.
- МҚҰ ұсынатын микронесиелер бойынша келесі шарттар анықталады (әрбір қарыз алушы үшін жеке):
1 кесте
Ұзақ мерзімді микронесиелер
Өтеу тәртібі – бөліктермен, өтеу кестесіне сәйкес.Микронесиенің максималды сомасы Мерзімі (айлармен) Сыйақының минималды мөлшерлемесі Сыйақының максималды мөлшерлемесі 20 000 АЕК 6 19,9% жылдық 56% жылдық 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 2 кесте
Қысқа мерзімді қарыздар
Өтеу тәртібі – бір рет, микронесие мерзімі аяқталған күніМикронесиенің максималды сомасы Мерзімі Сыйақының шекті мәні 50 АЕК дейін 45 күнге дейін Микронесие сомасынан 30% - МҚҰ мыналарды анықтайды:
- Шарт бойынша міндеттемелерді орындамау үшін айыппұлдар мен өсімпұлдар мөлшері.
- Микронесиені мерзімінен бұрын толық өтеу және ішінара өтеу қарастырылады.
- Қарыз алушы мерзімін өткізген жағдайда, сонымен қатар, мерзімін өткізу орын алғанға дейін МҚҰ Қарыз алушыға микронесие мерзімін ұзарту қызметін ұсынуға құқылы.
Ұзарту кезеңінде айыппұл санкциялары және өсімпұл есептелмейді. Төлем күні ұзарту кезеңіне сәйкес мерзімге жылжытылады.
Ұзарту Қарыз алушы ҰКС*СКМ формуласы бойынша есептелген сыйақыны төлегеннен кейін, Тараптардың Шартқа қосымша келісімге қол қою жолымен жүзеге асырылады.
Мұндағы:
ҰКС– ұзарту күндерінің саны
СКМ – Шарттың ағымдағы шарттарына сәйкес сыйақының күндізгі мөлшерлемесі. Қарыз алушы өзінің Дербес кабинетін пайдалана отырып, осы қызметті белгілі мәрте пайдалана алады. Ұзарту опциясының қолжетімділігі МҚҰ автоматтандырылған скорингтік жүйесімен анықталады.
3 тарау. Микронесиені ұсыну ережелері
§1. Микронесиені беру кезеңдері
- МҚҰ –да микронесиені беру келесі кезекте орындалады:
- Өтініш берушінің осы Ережелермен танысуы;
- Микронесиені беру үшін Өтініш берушінің Өтініш ресімдеуі;
- Өтініш берушінің Өтініш ны қарастыруға қажетті құжаттар тізімін ұсынуы;
- Өтініш берушінің төлем жасау қабілеттілігін бағалау, сонымен бірге келесі тәуекелдерді бағалау: несиелік, заңдық, қауіпсіздік;
- МҚҰ өкілетті органымен/ немесе өкілетті тұлғасымен микронесиені беру туралы ұсынысты беру/ұсыныс бермеу шешімдерін қабылдау;
- Шарт жасасу (өтеу кестесі бар қосымшасы қоса берілген), сонымен қатар Қазақстан Республикасының заңнамалары және МҚҰ ішкі нормативтік құжаттардың талаптарымен сәйкес қажетті құжаттар;
- Микронесиені беру.
Осы тармақтың 4 және 5 т. көрсетілген сатыларды МҚҰ 1 АЖ артық емес мөлшердегі микронесиені ұсыну туралы шешімді қабылдау кезінде қолданбайды.
§2. Микронесиені ұсыну туралы Өтінішті тапсыру тәртібі және оны қарау тәртібі. Шарт жасасу.
- Шарт Қарыз алушының оған электронды сандық қолмен қол қоюы және (немесе) көпфакторлы аутентификациялау жолымен немесе Қарыз алушының өзінің қол қоюы жолымен жасалады.
- Өтінішті Қарыз алушы МҚҰ анықтаған, МҚҰ сайтында орналастырылған формада құрастырылады.
- Шарттың сомасы және әрекет ету мерзімін Өтініш беруші Офертада өз бетімен көрсетеді.
- Өтініш беруші микронесиені алу мақсатында келесі әрекеттерді жүзеге асыруы тиіс:
- Сайтта тіркелуге;
- Сайтта орналасқан Өтінішті толтыру;
- Оның жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесін, сонымен қатар, қажет болған жағдайда осы Ережелердің 2 тарауының 1 бөлімінің 6 т. аталған құжаттарды қосу;
- МҚҰ сұрауы бойынша, МҚҰ анықтаған тәсілдермен ұйымға / ұйымнан Өтініш беруші бойынша ақпарат ұсынуға – алуға Рұқсатты ұсыну (несиелік бюро, «Азаматтарға арналған үкімет» МК» ҰАҚ, «Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ);
- Қажет болған уақытта МҚҰ ішкі нормативтік құжаттарының талаптарына сәйкес басқа қосымша құжаттар ұсыну;
- МҚҰ-ға келесі ақпаратты ұсыну:
тегін, атын, әкесінің атын; жынысын; туған жері мен күнін; ЖСН; тұратын мекен жайын және ол қандай негізде (жалдау немесе тұрғылықты үйдің Өтініш берушінің өз меншігінде болуы); отбасылық жағдай, балаларының саны, білімінің дәрежесі; жұмыста болу жайындағы ақпарат; ай сайынғы табыс көлемі; жалақыны берудің келесі уақыты; тұратын аймағы; факті бойынша тұратын жері; тіркелу мекен-жайы; қазіргі тұратын мекен жайындағы сонда тұру уақыты; телефон номері; үйдегі телефон номері (бар болған кезде)/ байланыс жасайтын тұлғасының үйдегі телефон номері; жұмыстағы телефон номері (бар болған кезде); электрондық поштасы.
- Өтінішті толтырған уақытта Өтініш беруші қажетті жолдарды толтыра отырып, Микронесиені алу тәртібін өз бетімен таңдайды (банк атауы мен банктегі есеп шот номері не Карта деректемелері).
- Өтініш беруші толтырылған байланыс деректерді растауды МҚҰ Сайтындағы Жеке кабинетінде арнайы кодты белсендіру арқылы жасау керек, ал бұл код МҚҰ Өтініш берушісіне оның Сайтта Өтінішті ны толтыру (тіркелу) кезінде көрсеткен ұялы телефон номеріне бағытталады.
- Егер Өтініш беруші осы Ережелерде көрсетілген шарттарға сәйкес болатын Микронесиені алуға келісім жасаса, МҚҰ Сайтындағы Жеке кабинет механизімін қолданып МҚҰ-ға Өтініш ны жіберу арқылы өзінің Шартқа қол қою келісімін растау қажет.
- Өтініш беруші және МҚҰ микронесиені ұсыну туралы шартты электронды тәсілмен жасасу Өтініш берушінің электронды сандық қолтаңбасы және (немесе) кем дегенде екі әртүрлі параметрлерді қолдана отырып жүзеге асырылатын көпфакторлы аутентификациялау арқылы жүзеге асырылатындығымен келісті, оның ішінде, парольдерді немесе аутентификациялау белгілерін генерациялау және енгізу арқылы (сандық сертификаттар, токендер, смарт-карталар, бір реттік парольдер және биометрлік параметрлер).
- Несиелік Скоринг көмегімен алынған деректердің негізінде Өтініш берушінің төлем жасау қабілеттілігі бағаланып, мүмкін болатын микронесие сомасы есептеледі. Кейбір жағдайларда Несиелік Скорингтен кейін шешім қабылдау үшін уәкілетті орган да қосылады.
- МҚҰ алған Өтініш-анкетаты Қарыз алушы қайтара алмайды. Оның ішінде, егер Қарыз алушы МҚҰ Микронесие сомасын аударғаннан кейін Микронесиеден бас тартса, Қарыз алушы МҚҰ Микронесиені ұсынған сәттен бастап 1 (бір) жұмыс күні ішінде Микронесие сомасын МҚҰ банктік шотына қайтаруды жүзеге асыруға міндетті. Өйтпеген жағдайда, Қарыз алушыға Шартпен қарастырылған барлық міндеттемелер жүктеледі.
- МҚҰ Микронесие сомасы Қарыз алушыға аударылған сәтке дейін осы Ережелермен қарастырылған қызметтерді ұсынуға және міндеттемелерді жүктеуге міндетті емес.
- МҚҰ Өтініш берушіге Микронесиені беру немесе Микронесиені ұсынудан бас тарту туралы қабылдаған шешім туралы кез-келген қолжетімді тәсілмен, оның ішінде Өтініш беруші Өтініште көрсеткен электронды пошта және / немесе sms -хабарлама арқылы хабарлайды.
- Ұзақ мерзімді микронесиелерді ұсыну туралы шарттарға микронесиені өтеу кестесі қосылады, ол Шартта көрсетілген микронесиені өтеу әдісі, негізгі борышты өтеу және сыйақыны төлеудің анықталған кезеңділігі негізінде құрастырылады.
- Барлық қажетті құжаттарға қол қоюды Өтініш беруші қашықтықтан Өтініш берушінің электронды сандық қолтаңбасы және / немесе кем дегенде екі әртүрлі параметрлерді қолдана отырып жүзеге асырылатын көпфакторлы аутентификациялау арқылы жүзеге асырады, оның ішінде парольдерді немесе аутентификациялау белгілерін генерациялау және енгізу (сандық сертификаттар, токендер, смарт-карталар, бір реттік парольдер және биометрлік параметрлер) (электронды сандық қолтаңба арқылы) немесе шабарманмен (курьердің МҚҰ рәсімдеген сәйкес құжаттар пакетін ұсынуы бойынша).
- Шартқа қатысты барлық толықтырулар мен өзгерістер сәйкесінше қосымша келісімдермен жасалып, олар осы Ережелердің 18-20 тармақтарына сәйкес Шартты жасасу тәртібіне сай жасалады.
- Берілген миронесие бойынша ақпарат несиелік бюроға беріледі, оның ішінде мемлекет те қатысатын, Қазақстан Республикасының несиелік бюро мен несиелік тарихтарды құрастыру туралы заңнамамен анықталған шарттар негізінде.
§3. Микронесиені бермеу себептерінің негіздемелері
- МҚҰ Өтініш беруші Өтініште көрсеткен мөлшердегі және шарттар негізіндегі Микронесиені беру немесе беруден бас тарт туралы шешімді МҚҰ Өтініш берушіден Өтінішті алған күннен бастап 48 сағаттан кешіктірмей қабылдайды.
- Микронесиені қайтармау тәуекелдігі жарамды Өтініштер мақұлдау алады.
- МҚҰ Өтініш берушіге Микронесиені келесі жағдайларда ұсынбауға құқылы:
- МҚ-да берілген Микронесие мерзімінде қайтарылмайды деп болжау негіздерінің болуы, себебі Өтініш беруші ұсынған ақпарат / МҚҰ-ға белгілі болған ақпарат Өтініш берушінің ықтимал төлеу қабілетсіздігі және / немесе алақолдығы туралы куәландырады;
- Өтініш беруші туралы деректердің осы Ережелермен анықталған Микронесие ұсыну шарттарына сәйкес келмеуі;
- Өтініш беруші ұсынған ақпарат жалған немесе толық емес болып табылады;
- Өтініш берушіде бұрын ұсынылған Микронесие бойынша МҚҰ алдында өтелмеген берешегінің болуы ( соның ішінде Өтініш беруші қайта Микронесие алуға келген сәтте өтеу мерзімі келмеген Микронесие бойынша берешек болса);
- қажетті құжаттар ұсынылмаған;
- Өтініш берушінің несиелік тарихында, оның үшінші тұлғалар алдында өзінің міндеттерін дұрыс орындамауы туралы ақпарат бар;
- Егер осы ережелердің 2 тарауының 1 бөлімінің 6 т. көрсетілген бір немесе бірнеше критерийлер негізінде анықталатын табыс мөлшері республикалық бюджет туралы заңмен сәйкес қаржылық жылға анықталатын күнкөріс минимумы мөлшерінен және (немесе) отбасының әрбір кәмелеттік жасқа толмаған мүшесіне күнкөріс минимумы сомасының жартысынан аз болса, сонымен қатар, Өтініш берушінің БЖК мәні 0,5 мәнінен асады.
Қарыз алушы табысының мөлшері келесі формула бойынша анықталады:
ДЗ≥ПМ+0,5*ПМ*КНЧС
мұндағы:
ҚТЗ – қарыз алушы табысы;
КМ – Қазақстан Республикасының «Республикалық бюджет туралы» Заңымен сәйкес қаржылық жылға анықталған күнкөріс минимумы;
КНЧС – отбасының кәмелеттік жасқа толмаған мүшелерінің саны.БЖК мөлшері келесі формула бойынша анықталады:
КДН=(∑ni=1ПНЗi + ∑ni=1ППi+ПЗ) / Д
мұндағы:
КДН – борыштық жүктеме коэффициентә;
ПНЗi – қарыз алушының өтелмеген микронесиесі, қарызы (өтелмеген микронесиелері, қарыздары) бойынша жыл сайынғы төлемі;
ППі – қарыз алушының өтелмеген микронесиесі, қарызы (өтелмеген микронесиелері, қарыздары) бойынша мерзімі өткен төлемдер сомасы;
ПЗ – қарыз алушының жаңа берешегі бойынша орташа ай сайынғы төлем;
n – қарыз алушының өтелмеген микронесиелері, қарыздары саны;
Д – қарыз алушының орташа ай сайынғы табысы.
§4. Берілетін микронесиелер бойынша тиімді жылдық сыйақы мөлшерлемесін есептеу ережелері
- МҚҰ тиімді жылдық сыйақы мөлшерлемесін есептеуді жүргізеді:
- Шартты жасасу күніне;
- Қарыз алушының ауызша сұрауы бойынша;
- Шартта осы Шартқа қосымша келісім жасау арқылы өзегістер мен толықтырулар жасалған жағдайда, олар Қарыз алушының ақшалай міндеттемелері сомасының (мөлшерінің) және (немесе) оларды төлеу мерзімінің өзгеруін туғызады;
- Шарт жағдайлары өзгеріп және ол өз алдына Қарыз алушының міндеттеме сомасының және/немесе оларды төлеу мерзімінің өзгерістеріне әкелсе, МҚҰ жылдық тиімді сыйақы мөлшерлеме мәнінің дәл анықталған есептемесі берешек қалдығы бойынша, қалған мерзімнің шарт өзгеретін мерзіміне қатысымен шығарылады, сонымен бірге Шарттың бастапқы әрекет күнінен Қарыз алушының төлеген төлемдері есепке алынбайды. Шарттың өзгеруімен байланысты төлеуге жататын коммисиялар бар болса, олар жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесін есептеуге кірістіріледі.
- МҚҰ берілетін микронесие бойынша сыйақының жылдық тиімді мөлшерлемесін келесі формуламен есептейді:
мұндағы
n – қарыз алушыға сонғы төлемнің реттік нөмірі;
j – қарыз алушыға төлемнің реттік нөмірі;
Sj – қарыз алушыға j-ші төлем сомасы;
APR – СЖТМ
tj – микронесие берілген сәттен бастап қарыз алушыға (күндермен) j-ші төле сәтіне дейінгі уақыт кезеңі
m – қарыз алушының сонғы төлемінің реттік нөмірі
і – қарыз төлеуші төлемінің реттік нөмірі
Pi – қарыз алушының і-ші төлемінің сомасы
ti – микронесие берілген күннен бастап қарыз алушының і-ші төлемі сәтіне дейінгі уақыт кезеңі (күндермен). - сыйақының жылдық тиімді мөлшерлемесі есептелгенде мыналар ескеріледі:
- Негізгі борыш қалдығына есептелетін, микронесиені өтеудің күллі мерзімі үшін микронесие бойынша сыйақы;
- Миронесие бойынша төлемдердің әтүрлі кезеңділігін қолдану мүмкіндігі;
- Сыйақының жылдық тиімді мөлшерлемесін есептеген уақытта тұрақсыздық айыбы (айыппұл, өсімпұл) ескерілмейді, оның ішінде Қарыз алушы Шарт талаптарын сақтамауы үшін;
- Ұсынылатын микронесиелер бойынша сыйақы мөлшерлемесінің шекті шамасы 56%-ды құрайды.
- СЖТМ есептеуге қойылатын талаптар микронесие ұсыну туралы қысқа мерзімді Шарттарға таратылмайды.
§5. Микронесиені беру
- Егер МҚҰ Өтініш берушіге Микронесиені беру туралы оң шешім шығарса, МҚҰ Өтініш берушіге оның есеп шотына, Өтініште да көрсетілген Микронесие сомасын бір мезгілдік аудару түрінде Қарыз алушыға Микронесие ұсынады.
- Ақшаны аударуды МҚҰ Микронесиені беру туралы шешімді қабылдағаннан кейін 3 (үш) күннен кеш емес мерзімде жүзеге асыруы қажет.
- Өтініш берушіге ақшаны ұсыну уақыты ретінде Өтініш берушінің Шотына Микронесие сомасын аудару мезеті болып есептеледі.
- Микронесие сомасын аудару Шарттың жасалған күні болып табылады.
- Шарт бойынша қатынастар шегінде орындалатын барлық төлемдер тек қана қолма-қол ақшасыз формада орындалады. Өтеу тәсілдері МҚҰ сайтында көрсетіледі.
§6. Несиелік құжаттаманы құру
- Әрбір берілген микронесиені МҚҰ уәкілетті тұлғасы қарыз алушылар журналында тіркейді және ол журнал электронды немесе қағаз тасымалдағыштарында болады.
- МҚҰ бөлімшелерінің жұмысын оңтайландыру үшін несиелік құжаттама қағаз тасымалдағышта және (немесе) электронды түрде құрастырыла алады.
- Несиелік құжаттама келесі құжаттардан тұрады:
- микронесиені пайдалану мақсаты туралы, оның құнын көрсете отырып, өтніш беруші микронесиені өтеу және сыйақыны төлеу бойынша міндеттемелерді орындауының қамтамасыздығы ретінде ұсынатын мүлік туралы немесе қамтамасыздықтың жоқтығы туралы мәліметтері бар өтініш (мақсаттық микронесие ұсынылған жағдайда);
- өтініш берушінің тұлғасын куәландыратын құжат;
- өтініш беруші өкілінің микронесие ұсыну туралы шартқа қол қоюға өкілеттіктерін растайтын құжаттар (өтініш беруші өкілі үшін);
- Қарыз алушының борыштық жүктемесі коэффициентін есептеу үшін қажетті құжаттар және ақпарат;
- микронесие ұсыну туралы шарт;
- микронесие ұсыну туралы шартқа қосымша келісімдер;
- тараптар қол қойған микронесиені өтеу кестесі;
- микроқаржы ұйымы мен қарыз алушы арасындағы хаттар;
- микронесиені өтеу көзін көрсететін (қарыз алушы аударған немесе кепілге берілген мүлікті сатудан түскен ақша), микронесиені ұсыну туралы шарт бойынша берешектің толық немесе ішінара өтелгендігін растайтын құжаттар (немесе олардың көшірмелері),
- несиелік тарих субъектісінен ол туралы ақпаратты несие бюросына ұсынуға келісімі алынғандығын расайтын ақпарат;
- несиелік есептеме алушыға несиелік есептеме беруге несие тарихы субъектісінің келісімі алынғандығын растайтын ақпарат.
- мақсаттық микронесие алынған уақытта микронесиенің мақсаттық тағайындалымын растайтын құжаттар.
4 тарау. Мониторинг. Шарт талаптарының орындалуын қадағалау
- Микронесиелеу тәуекелдерін анықтап азайту мақсатында оперативті шешімдер қабылданып және қажетті шаралар ұйымдастырылу жолымен мүмкін шығындарды болдырмау әрекеттері жасалынады және микронесиені ұсыну уақытынан бастап Қарыз алушының өзінің Шарт аясындағы міндеттерін толық орындау мезетіне дейін МҚҰ өзіне Шарт жағдайларын орындалуын бақылауды қосатын тұрақты түрде қадағалауды жүргізіп отырады.
- Микронесиеге мониторинг жасауға МҚҰ-ның уәкілетті тұлғасының келесі әрекеттері кіре алады:ы:
- Қарыз алушымен байланыста болу;
- Қарыз алушыдағы пайда болған дұрыс емес есептеулер, қателер және мәселелерді анықтау; мәселерді шешу жолдарын іздеу.
- микронесиенің мақсаттық тағайындалымын растайтын құжаттарды сұрау.
- Мерзімі өтіп кеткен берешек мониторингі өзіне мерзімі өткен берешекті қайтару үшін жасалатын шаралады қосады.
5 тарау. Шартқа өзгерістер енгізу тәртібі
- Шарт жағдайларына жасалатын өзгертулер осы Шартқа қосымша келісімдерді жасасу жолымен іске асырылып, ол Қарыз алушының міндетті түрде сұрап жатқан өзгертулері мен себептері көрсетілген еркін формадағы жазбаша хаттама негізінде болады және МҚҰ Сайтында мына техникалық қызметте дайындалады: support@moneyman.kz.
- Қарыз алушы МҚҰ –ға несиелеу шарттарын өзгерту енгізу туралы сұраным жасағанда, бұл сұрақ бойынша шешімді МҚҰ уәкілетті органымен/уәкілетті тұлғасымен қабылданады және оның құзіреттілігіне МҚҰ ішкі құжаттарға сәйкес болатын көрсетілген сұрақты қарастыру кіреді.
6 тарау. Мерзімі өткен берешекпен жұмыс жасау
- Егер Қарыз алушы микронесиені өтеу кестесін орындамаса, оған мына төлемдер есептеледі: мерзімді әрбір өткізгені үшін 5000 (бес мың) тенге сомасында айыппұл, сонымен бірге микронесиені өтеу кестесіне сәйкес әрбір өтеу жасалған күннен кейін әрбір мерзімді өткізу күніне Шарт жағдайларында орнатылғандай тұрақсыздық айыбы төленеді.
- Қарыз алушыда микронесие бойынша мерзімі өткен төлемдер болғанда МҚҰ берешекті қайтару жұмыстарын мына жолмен жасайды:
- SMS–хабарлама;
- электрондық поштаға жіберілетін хабарлама;
- ақпараттық сипаттағы телефонға хабарлау;
- Қарыз алушылармен контактілеу және әңгіме жүргізу;
- микронесие бойынше берешекті соттық түрде қайтару;
- микронесие бойынша үшінші тұлғаларға талап жасау құқықтарына көну;
- Қазақстан Республикасының заңнамасымен рұқсат етілетін басқа да әдістермен.
- МҚҰ мерзімі өткен Микронесие бойынша талаптар жасау құқықтарын үшінші тұлғаларға беруді Қарыз алушының келісімінсіз жасауға құқылы.
7 тарау. Микронесиені өтеу, Шарттарды мерзімінен бұрын бұзу тәртібі
§1. Микронесиелерді өтеу әдістері
- МҚҰ өтеу кестелерін есептегенде аннуентті төлеу әдістері мен дифференциалды төлеу әдістерін қолданады;
- Шарт бойынша бірінші және екінші төлемдерінде айырмашылықтар болу мүмкін.
- Соңғы төлем жасау мерзімі Шартта қарастырылған микронесиені толық өтеу мерзімінен кейін болмауы қажет.
§2. Микронесиелер бойынша төлемдерді енгізу тәртібі
- Қарыз алушыға өту кестесімен сәйкес микронесие бойынша төлемдерді жүзеге асыру үшін белгілі күн тағайындалады. Бірінші жоспарлы төлем және келесі төлемдер күні айыппұл санкцияларын есептеусіз, микронесиені нақты беру күніне пропорционалды жылжытыла алады. Кез-келген жағдайда, микронесие берілген сәттен бастап және бірінші жоспарлы төлемге дейінгі мерзім 30 (отыз) күнтізбелік күннен аспауы тиіс, кейінгі төлемдер де осындай кезеңділікпен жүзеге асырылуы тиіс.
- Негізгі борыш, есептелген сыйақы бойынша төлемдерді қарыз алушы толық көлемде анықталған мерзімдерде жүзеге асырған болуы тиіс.
- Қарыз алушы микронесиені өтеу бойынша төлемдерді (оның ішінде ол бойынша сыйақылар, айыппұлдар, өсімпұлдар) қолма-қол ақшасыз жолмен, ақшаны МҚҰ-ның банктік шотына салу жолымен жүзеге асырады, оның ішінде Қарыз алушы шотынан МҚҰ шотына аудару, сонымен қатар, ақшаны олармен МҚҰ сәйкес шарттар жасасқан Төлем Жүйелерінің терминалдары арқылы енгізу немесе Карта арқылы төлеу жолымен.
- Қарыз алушының ұзақ мерзімді микронесие ұсыну туралы Шарт бойынша орындаған төлемінің сомасы, егер ол Қарыз алушының Шарт бойынша міндеттемелерін орындау үшін жеткіліксіз болса, Қарыз алушы берешегін келесі кезектілікпен өтеледі:
- негізгі борыш бойынша берешек;
- сыйақы бойынша берешек;
- Шартпен анықталған мөлшердегі тұрақсыздық айып (айыппұл, өсімпұл);
- төлемдердің ағымдағы кезеңі үшін негізгі сомасы;
- төлемдердің ағымдағы кезеңі үшін есептелген сыйақы;
- Серіктестіктің орындауды алу бойынша ұсталымдары.
Қарыз алушының ұзақ мерзімді микронесие ұсыну туралы Шарт бойынша орындаған төлемінің сомасы, егер ол Қарыз алушының Шарт бойынша міндеттемелерін орындау үшін жеткіліксіз болса, Қарыз алушы берешегін келесі кезектілікпен өтейді:
- Шартпен анықталған мөлшердегі тұрақсыздық айып (айыппұл, өсімпұл);
- Серіктестіктің орындауды алу бойынша ұсталымдары.
- сыйақы бойынша берешек;
- төлемдердің ағымдағы кезеңі үшін есептелген сыйақы;
- негізгі борыш бойынша берешек.
- Қарыз алушы Шарт бойынша кез-келген соманы төлеуді (толық немесе ішінара) кешіктірген жағдайда, МҚҰ МҚҰ-ның ішкі нормативтік құжаттарына сәйкес сыйақы мен тұрақсыздық айыбын есептеуді тоқтатуға құқылы. Бұл ретте Қарыз алушы белгілі бір соманы төлеу бойынша міндеттемелерді (ішінара орындаған) орындаған уақытта, Қарыз алушы міндеттемелерін анықтау егер МҚҰ басқасын анықтамаса. Тоқтатуды ескерусіз, Шарт талаптарымен сәйкес орындалатын болады.
- Төлем МҚҰ-ның банктік шотына есепке жатқызылған / аударылған күні МҚҰ ай сайынғы төлемді алған, ал Қарыз алушы міндеттемесін орындаған болып есептеледі.
§3. Ұсынылған микронесиелер бойынша сыйақыны төлеу тәртібі
- Сыйақыны Қарыз алушы өтеу кестесіне сәйкес төлейді.
§4.Микронесиелер бойынша жоспарлы емес төлемдерді енгізу тәртібі
- Несиелік процесс аясында мыналар рұқсат етіледі:
- мерзімінен бұрын толық өтеу;
- мерзімінен бұрын ішінара өтеу.
- Егер Қарыз алушы несилік берешекті мерзімінен бұрын толық өтеу үшін жеткілікті ақша аударса, сондай-ақ Қарыз алушыдан өтініш түскен болса, МҚҰ Шартты жабады.
- Мерзімінен бұрын толық/ ішінара өтеуді жасау үшін жоспарлы емес төлемдер жасау мақсатында Қарыз алушы МҚҰ Жеке кабинетінде МҚҰ белгілеген формада несиелік берешек қалдығын жабу үшін мерзімінен бұрын толық/ ішінара өтеуді жасауға белгілі мерзімде және белгілі соманы аудару жайында жазбаша Өтініш ұсыну қажет.
- Мерзімінен бұрын ішінара өтеу мақсатында өтеу кестесінде қарастырылған Қарыз алушыға 3 (үш) төлемінен кем емес төлеуді, сондай-ақ ағымдағы төлем кезеңі үшін төлем жасауға рұқсат етіледі.
- Мерзімінен бұрын ішінара берешекті өтеу жағдайында келесі шаралар жасалады:
- негізгі қарыздың сомасы азаяды және жабу кестесіне қайта есептеу жүзеге асырылады (жабу мерзімі қысқартылады);
- Осы Ережелердің 18-20 тармақтарына сәйкес, МҚҰ мен Қарыз алушы жаңа өтеу кестесі бар Шартқа қосымша келісімде қол қояды, бұл кезде жаңа жабу кестесі Қарыз алушының Жеке кабинетінде көрсетіледі.
- Егер аударылатын төлем, өтеу кестесінде көрсетілген жоспарлы төлемге қарағанда көп болса, онда жоспарлы төлемнен көп болатын төлем сомасы, келесі төлем кезеңіндегі микрнесиені жабуға есептеледі ( бұл кезде негізгі қарыз және сыйақы сомалары қайта есептелмейді).
- Мерзімінен бұрын толық өтеу жасалғаннан кейін Шарттың әрекеті аяқталып, МҚҰ оның жабылуын жүзеге асырады.
§5. Шартты мерзімінен бұрын бұзу тәртібі
- 73. Шарттың мерзімінен бұрын үзілуі мына жағдайларда болады: егер Қарыз алушы негізгі қарыз бойынша берешегін толық түрде, сонымен бірге микронесие қолдану уақытындағы есептелген сыйақыны, МҚҰ тарифтерімен қарастырылған коммисияларды өтеген кезде болады;
- Егер Шарт бойынша Қарыз алушыда артық төлеулер болса, онда МҚҰ Қарыз алушыға артық төлем сомасын Қарыз алушының жазбаша өтініші МҚҰ техникалық қызметіне мына адрес бойынша жолданғанда қайтарылу міндетті support@moneyman.kz. Артық төленген ақшаны қайтару ақшаны Қарыз алушының банктік шотына аудару жолымен орындалады.
8 тарау. Микронесиелеуге қатысушылардың құқықтары мен міндеттері
§1. МҚҰ құқықтары мен міндеттері
- МҚҰ міндеттенеді:
- орналасқан жері өзгерген немесе атауы өзгерген жағдайда бұл туралы өкілетті органға, сонымен қатар, Мәлімдеушілерге / Қарыз алушыларға сәйкес ақпаратты екі баспасөз басылымдарында МҚҰ орналасқан жері бойынша, сонымен қатар, Өтініш берушінің / Қарыз алушының – жеке тұлғаның заңды мекенжайы бойынша қазақ және орыс тілінде жариялау жолымен немесе әрбір Өтініш берушіге / Қарыз алушыға осындай өзгертулер күнінен бастап 30 (отыз) күнтізбелік күннен аспайтын мерзімде жазбаша хабарлау жолымен жазбаша түрде хабарлау;
- МҚҰ Сайтында микронесиені ұсыну туралы Ержелер көшірмесін орналастыру;
- Өтініш берушіге / Қарыз алушыға микрнесиені алуға, оған қызмет көрсетуге және оны өтеуге (қайтаруға) байланысты төлемдер туралы толық және анық ақпарат беру;
- Шартты жасасудан бұрын Өтініш берушіге микронесиені өтеу әдістерімен танысу және таңдау үшін түрлі әдістермен есептелген өтеу кестелерінің жобаларын ұсыну. МҚҰ Өтініш берушіге міндетті түрде мына өтеу әдістермен есептелген өтеу кестелерінің жобаларын ұсыну міндетті:
- дифференцияланған төлем әдісі.
- аннуентті төлем әдісі;
Осы тармақ талабы қысқа мерзімді микронесиелер ұсыну туралы Шарттарға аратылмайды.
- «Қылмыстық жолмен алған кірістерді заңдастыруға (жылыстыруға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының заңына сәйкес қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға мәліметтерді хабарлауға;
- Қарыз алушыны Шарт жағдайларында және соманың белгілі шегінде микронесиені ұсыну жолымен қаржыландыру;
- Қазақстан Республикасының заңына сәйкес микронесиені беру құпиясын сақтау;
- Қазақстан Республикасының заңымен, құрылтайлық құжаттармен және жасасқан Шарт талаптарында қарастырылатын басқа да талаптарды орындау.
- МҚҰ құқылы:
- Қарыз алушыны несиелік берешекті келе жатқан қажетті өтеуі туралы SMS –хабарламасымен, электронды поштаға хат жіберу арқылы, телефонға хабарлау көмегімен хабардар ету жатады және ол Қарыз алушыға берілген микронесиеге байланысты болатын шараларды орындауға да қатысты болады;
- Қазақстан Республикасының несиелік бюро және несиелік тарихтарды дайындау заңымен белгіленген тәртіп пен шарт бойынша, Қарыз алушының келісімімен, несиелік бюро әрекетін жасауына құқық беретін лицензиясы бар несиелік бюроға несиелік тарихын дайындауға қажетті Қарыз алушы туралы ақпаратты ұсыну;
- Қарыз алушы келісімі болғанда несиелік бюролардан, КЕАК «МК «Азаматтарға арналған үкімет» және басқа да мекемелерден ақпараттқа сұрау жасау/ақпаратты алу;
- Қазақстан Республикасының заңымен белгіленген тәртіп пен шарттарға сәйкес Қарыз алушы туралы, микронесие мөлшерлері жайында, Қарыз алушыға қатыстыан Республикасынталаптары, МҚҰ жүргізетін опрациялар жайлы ақпаратты, мемлекеттік органдар және ақпаратты алуға нотариалды куәландырылған сенімхаты бар Қарыз алушының өкілдеріне сұраным бойынша ұсыну. Қарыз алушының жазбаша келісімі болған уақытта микронесиені ұсыну құпиясын үшінші тұлғаға ашу;
- Қарыз алушының келісімімен дербес ақпараттарды тексеру және өңдеу;
- Қарыз алушының дербес ақпараттарын өз еркімен шешкен кезде өңдеуді тоқтатып, оларды жою;
- Несиелік бюросына жағымсыз ақпаратты беру және 180 (жүз сексен) аса күнтізбелік берешек бойынша мерзімі өткен күндер несиелік тарих бөлігіндегі субъекті туралы жағымсыз ақпаратты несиелік бюродан алу;
- Қарыз алушыдан Шарт жасасумен байланысты қабылданған барлық міндеттерді орындауды талап ету;
- Микронесие бойынша мерзімі өткен өтеулер бар кезде осы Ережелердің 6-шы тарауына сәйкес жұмыстарын атқару;
- Мына жағдайда микронесие бойынша берешекті (негізігі берешек сомасын, сыйақы сомасын, Шарт бойынша есептелінген тұрақсыздық айыбы) толық өтеуді талап ету:
- Қарыз алушының Шарт талаптарын бұзуы.
- Шартпен ұсынылған микронесие бойынша мерзімі өткен берешектің пайда болуы, микронесиені қолдану барысындағы сыйақы, Шарт бойынша есептелінген тұрақсыздық айыбы, және ол мерзімі 10 (он) күнтізбелік күннен аса болған жағдайда;
- МҚҰ -ның маркетингтік әрекеттерінің аясында Қарыз алушыны акциялар, жаңа ұсыныстар мен басқа да ақпарттармен хабардар етуді SMS-хабарламасымен, электронды поштаға жіберілетін хаттар, телефонға хабарлау арқылы жеткізу;
- Өтініш берушіден / Қарыз алушыдан / Кепіл берушіден (ол болған уақытта) Шартты жасасу және МҚҰ-ның ішкі нормативтік актілерімен анықталған, ол бойынша міндеттемелерді орындау үшін қажетті құжаттарды және мәліметтерді сұрау;
- Микронесиені беру бойынша Өтінішті қарастыру кезеңінде микронесиені беруден/Шарт жасасудан бас тарту;
- Осы Ережелердің 4 Бөліміне сәйкес Қарыз алушының мониторингін жүргізу;
- Микронесие бойынша мерзімі өтіп кеткен төлемдер бар болғанда, берешекті қайтару жұмыстарын жасау
- Өтініш беруші/Қарыз алушы келісімін бергенде фототүсіруді, сонымен бірге несие беру, верификациялау және мерзімі өткен берешекті қайтару жұмыстары кезінде процессті қадағалау мақсатында әңгіменің аудио және видео жазбаларын жүргізу, сондай-ақ Өтініш берушіге/Қарыз алушыға көрсетілген әрекеттер туралы ескерілтілуі қажет;
- Микроқаржылық әрекеттерден басқа Қазақстан Республикасының әрекет ететін заңында белгіленген шектеулерді ескергенде өзге әрекеттермен айналысуға;
- Қазақстан Республикасының заңына және жасасқан Шарт талаптарына сәйкес басқа да құқықтар.
- МҚҰ құқылы емес:
- МҚҰ микронесиенің сомаларын мерзімінен бұрын толықтай немесе бөліктей қайтарған Қарыз алушыға микронесиені мерзімінен бұрын қайтарғаны үшін салынған айыппұлдық санкцияларды қолдануға;
- біржақты тәртіппен сыйақы мөлшерлемелерін (оларды тқмендету жағдайларын қоспағанда) және (немесе) микронесиені өтеу тәсілі мен әдісін өзгерту;
- Қарыз алушыға микронесие сомасын МҚҰ-ға мерзімінен бұрын толық немесе ішінара қайтарған кезде, оған микронесиені мерзімінен бұрын қайтарғаны үшін айыппұл санкцияларын белілеу . (повтор и в русском варианте тоже).
- Қарыз алушыдан кез-келген төлемдерді анықтау және өндіру, Микронесие бойынша сыйақы мен тұрақсыздық айыбын қоспағанда (айыппұл, өсімпұл);
- егер негізгі борышты немесе сыйақыны өтеу күні демалыс немесе мереке күніне сәйкес келсе, және сыйақыны немесе негізгі борышты төлеу одан кейінгі жұмыс күні орындалса, тұрақсыздық айыбын немесе айыппұлдық санкциялардың басқа түрлерін төлету;
- кез-келген валюталық эквивалентке байлай отырып, теңгемен берілген Микронесие бойынша міндеттемелерді және төлемдерді индексациялау.
§2. Өтініш берушінің құқытары мен міндеттері
- Өтініш беруші міндетті:
- МҚҰ сұраным жасаған, микронесиені беру туралы шешім қабылдау үшін керек болатын құжаттар мен деректерді ұсыну;
- Қазақстан Республикасының заңына және жасасқан Шарт талаптарына әйкес басқа да міндеттерді орындау.
- Өтініш беруші құқылы:
- Микронесие беру бойынша МҚҰ тарифтарымен, осы Ережелермен танысуға;
- Микронесиені беру шарттары мен тәртібі туралы толық және дұрыс ақпаратты алу, сонымен бірге микронесиені алумен, қызмет көрсетумен, қайтарумен байланысты барлық төлемдер туралы ақпараттарды алу.
§3. Қарыз алушының құқықтары мен міндеттері
- Қарыз алушының міндеттері:
- Шартпен белгіленген мерзімде және тәртіпте алған Микронесиені қайтару және ол бойынша сыйақыны төлеу;
- Заңмен сәйкес сұралатын құжаттар мен мәліметтерді беру;
- Шартпен, Заңмен, Қазақстан Республикасының басқа заңнамасымен белгіленген басқа да талаптарды орындау.
- Қарыз алушының құқықтары:
- Микронесиені беру тәртібі туралы және талаптары туралы, оған қоса Микронесиені алумен, қызмет көрсетумен және қайтарумен байланысты барлық төлемдер туралы толық және шын нақты ақпаратты алу;
- Қазақстан Республикасының заңдарымен белгіленген тәртіпте өзінің құқықтарын қорғау;
- Шарт бойынша берілген Микронесие сомасын МҚҰ мерзімінен бұрын толықтай немесе бөліктей қайтару;
- Микронесиені толықтай мерзімінен бұрын жапқан жағдайда, анықтама алу туралы өтініш берген күннен бастап 3 жұмыс күні ішінде борыштың жоқтығы туралы анықтама алу.
9 тарау. Құпия
§1. Дербес деректер
- Микронесиені ұсыну үшін Өтініш беруші Өтініш бергенде, өзінің дербес ақпаратын МҚҰ-ның тексеруіне және өңдеуіне рұқсатын береді (МҚҰ-ның одан алған ақпарат пен құжаттар), соның ішінде бұл дербес ақпаратты жинауға, тексеруге, жүйелеуге, толықтыруға, сақтауға, анықтығын білуге (жаңартулар, өзгерулер), қолдануға, дара биліктен айыруға, оқшаулаға, жоюға келісімін береді.
- Шарт жасасу кезінде Қарыз алушы өзінің дербес ақпаратын өңдеуге рұқсат береді.
- МҚҰ өзінің қарастыруымен және көрсетілген мерзімінен бұрын дербес ақпаратты өңдеуді тоқтатып, оларды жоюға құқылы.
- МҚҰ мына жағдайларда дербес ақпараттарды жояды:
- Ақпартты өңдеу және жинау мақсатына жету күнімен анықталатын ақпараттарды сақтау мерзімі өткенде;
- сот шешімінің өзінің заңды күшіне енгенде;
- Қазақстан Республикасының заңында белгіленген басқа да жағдайларда.
- Егер Қарыз алушы оның дербес ақпаратын өңдеуге және жинауға келісімінен бас тартса, дербес ақпаратты өңдеу және жинау тек Қарыз алушы Шарт бойынша барлық міндеттерді орындаған кезде ғана тоқтатылады.
- Егер Қарыз алушы микронесиені өтеу және есептелінген сыйақы күнін 30 (отыз) күнтізбелік күнінен аса мерзімге бұзатын болса, МҚҰ қарызды қайтаруға үшінші тұлғаларды, оның ішінде коллекторлық агентіктерін қатыстыруға және оларға барлық қажетті ақпарат пен құжаттарды ұсынуға құқылы.
§2. Микронесиені ұсыну құпиясы
- МҚҰ Қазақстан Республикасының заңында белгіленген жағдайларды ескермегенде, микронесие беру құпиясын, Қарыз алушылардың операциялары туралы ақпаратты құпия ұстауға кепілік береді.
- Микронесиені беру құпиясына Қарыз алушылар туралы ақпаратты, микронесие мөлшерлері, басқа да Қарыз алушыға қатысты Шарт талаптары, сонымен бірге микронесиелеу операциялары жайлы ақпараттар кіреді (осы Ережелерді ескермегенде).
- Микронесиені беру құпиясы Қарыз алушыға, Қарыз алушының өзі болған кезде берілген жазбаша түрдегі келісім негізінде үшінші тұлғаларға, Қазақстан Республикасының заңына сәйкес микронесие беру жөніндегі несиелік бюроларына және төменде көрсетілген тұлғаларға қолжетімді болады.
Қарыз алушылар туралы ақпарат, микронесиелер мөлшерлемелері, Қарыз алушыларға қатысты болатын Шарт талаптары, МҚҰ жүргізетін операциялар туралы ақпарат мыналарға беріледі:- Анықтау және алдын ала тергеу органдарына: олар жүргізіп жатқан істер бойынша мөрмен расталған және прокурор санкция берген жазбаша сұрау салу негізінде;
- Соттарға: олар жүргізіп жатқан істер бойынша соттың ұйғарымы, қаулысы, шешімі және үкімі негізінде;
- Әділет органдарына және сот орындаушыларына: олар жүргізіп жатқан атқарушылық іс жүргізу істері бойынша әділет органдарының мөрімен немесе жеке сот орындаушысының мөрімен расталған, сот орындаушысының сот санкция берген қаулысы негізінде;
- Прокурорға: оның құзіреті шегінде өзінің қарауында жатқан материал бойынша тексеру ісін жүргізу туралы қаулы негізінде;
- Салықтық әкімшілендіру мақсатында ғана мемлекеттік кіріс органдарына: тексерілетін тұлғаға салық салуға байланысты мәселелер бойынша нұсқама негізінде;
- Қарыз алушының өкілдеріне: сенімхат негізінде, жеке тұлға болып табылатын қарыз алушы бойынша нотариат куәландырған сенімхат негізінде;
- Банкрот деп танылған тұлғаларға қатысты оңалту және банкроттық саласындағы уәкілетті органға, банкроттықты басқарушыға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен беріледі.
- Қарыз алушы, микронесие мөлшері туралы, микронесие беру туралы шарттың қарыз алушыға қатысты өзге де талаптары жөнінідегі мәліметтер қарыз алушы қайтыс болған жағдайда, осы Ережелердің 87 тармағында көзделген тұлғалардан басқа, жазбаша сұрау салу негізінде, сондай-ақ:
- Қарыз алушы өсиетнамада көрсеткен тұлғаларға;
- Нотариустарға: өздері жүргізіп жатқан мұрагерлік істер бойынша нотариустың мөрімен расталған, оның жазбаша сұрау салуы негізінде беріледі. Нотариустың жазбаша сұрау салуына қайтыс болу туралы куәліктің көшірмесі қоса берілуі тиіс;
- Шетелдік консулдық мекемелерге: олар жүргізіп жатқан мұрагерлік істер бойынша беріледі.
- Микронесиені беру бойынша құпияны ашу болып табылмайтын жағдайлар:
- МҚҰ-ның несие бюросына жағымсыз ақпарат беруі және несие бюроларының 180 (жүз сексен) күнтізбелік күннен асатын мерзімі өткен берешегі бөлігінде несие тарихының субъектісі туралы жағымсыз ақпаратты ұсынуы;
- аталмыш микронесие бойынша көрсетілген тұлғаға талап ету құқығын шегіну кезінде, МҚҰ-ның заңды тұлғаға күдікті және сенімсіз деп жіктелген және ол бойынша жағымсыз ақпарат бар бармикронесиемен байланысты ақпаратты ұсынуы.
10 тарау. Басқа баптар.
- Осы Ережелер ссудалық портфель құрылымындағы, МҚҰ қызметінің қаржылық нәтижелері өзгерістерін, Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасы өзгерістерін, Қазақстан Республикасының қодданыстағы заңнамасы өзгерістерін, сонымен қатар, экономикалық жағдайдағы және Қазақстан Республикасының қаржылық нарықтары коньюнктурасындағы өзгерістерді ескере отырып, өзгертіліп және толықтырыла алады.
- Осы Ережелермен қарастырылмаған басқалар Қазақстан Республикасының заңнамасы талаптарымен сәйкес реттеледі.